Φλάμπουρο λέμε και στις μέρες μας την πολεμική σημαία.
Λάβαρο λέμε τη σημαία, σημαία Συλλόγου ή Σωματείου ή σημαία με ιερές παραστάσεις. Το λάβαρο είναι ένα είδος ρωμαϊκής σημαίας στην οποία ο Μ. Κωνσταντίνος πρόσθεσε χριστιανικά σύμβολα και τη μετέτρεψε σε αυτοκρατορική σημαία, γύρω στα 330 όταν μετέφερε την πρωτεύουσα της Αυτοκρατορίας του στο αρχαίο Βυζάντιο και το μετονόμασε σε Κωνσταντινούπολη.
Οι ονομασίες του φλάμπουρα μας μεταφέρουν πολλά χρόνια πίσω, στα χρόνια της Εθνεγερσίας του 1821, που η Δημοτική Μούσα έλεγε: κάθε κορφή και φλάμπουρο, κάθε κορφή και κλέφτης.
Οι ονομασίες του φλάμπουρα μας ταξιδεύουν και πιο πίσω, στα χρόνια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και όπως θυμούνται οι παλιότεροι τον φλάμπουρα τον λέγαν και Βυζαντινό και είχε και το επίσημο Βυζαντινό χρώμα: το κόκκινο και το βυσσινί.
Ο φλάμπουρας λοιπόν που διασώθηκε ως τις μέρες μας σαν έθιμο του γάμου, κρύβει χίλιες δυό ιερές, πολύτιμες πληροφορίες.
Για αυτό οι πρόγονοί μας τον φλάμπουρα τον είχαν από την αρχή της κατασκευής μέχρι και το τελείωμα του ρόλου του σαν ένα από τα σπουδαιότερα σημάδια του γάμου.
Για αυτό τον ομορφοστόλιζαν, τον γλυκοτραγούδαγαν, τον χρυσοεύχονταν με τα καλύτερα λόγια του κόσμου, για αυτό τον είχαν πρώτο πάντα στο χορό και καμάρωναν ποιος θα τον χορέψει καλύτερα.
Στην δεκαετία του 1950 ο φλάμπουρας πήγε να χαθεί από τα έθιμα του γάμου. Ίσως έφταιγε η οικονομική δυσχέρεια, ίσως η αστικοποίηση των ανθρώπων που λέγονταν Σαρακατσάνοι, ίσως ένοιωθαν κάποια ντροπή για τη μη κατανόηση του γαμήλιου αυτού εθίμου από τους χωριάτες, ίσως και από μερικούς της ίδιας φυλής, ίσως είδαν ότι πράγματι σταμάτησε η χρονική πορεία της πραγματικής αξίας της πολεμικής σημαίας τους, του φλάμπουρά τους και γι αυτό κατέθεσαν όπλα.
Η στέρηση για μερικά χρόνια από τα όμορφα λόγια, τις χρυσές ευχές που λέγονται στην κατασκευή του φλάμπουρα για το νιο ζευγάρι, οι τύψεις συνειδήσεως που βασάνιζαν όλους που σταμάτησαν το πατροπαράδοτο έθιμο, οι παραδοσιακοί που κράτησαν παρόλου τις αντιξοότητες, και πάνω από όλα οι άξιοι που βγήκαν μπροστάρηδες στο νέο αγώνα της διατήρησης και διάσωσης της πολιτιστικής μας κληρονομιάς συνέβαλαν να κρατηθεί το έθιμο του γάμου που σχετίζεται με τον φλάμπουρα.
Και σήμερα το έχουν καμάρι όλοι οι Σαρακατσάνοι να φτιάξουν τον καλύτερο φλάμπουρα. Να τον φτιάξουν με όλες τις λεπτομέρειες που απαιτεί η παράδοση. Να τον χορέψουν πρώτοι στο γάμο δίπλα από το νέο ζευγάρι. Και δεν τον χαλάν όπως παλιά μετά τον γάμο, αλλά τον κρατάν και μάλιστα τον στολίζουν σε περίοπτη θέση στο νέο τους σπιτικό.
Να μη ξεχνάμε όμως την ιστορία του φλάμπουρα και το βαθύτερο νόημά του και να του φερόμαστε πάντοτε με ευλάβεια και την πρέπουσα τιμή.
Πως κατασκευάζεται ο φλάμπουρας:
Ένα νέο αγόρι που ζουν οι γονείς του, πρέπει να κόψει το φλαμπουρόξυλο, από νέο φυντάνι αγριοτριανταφυλλιάς- μαροκωλιάς- όπως έλεγαν παλιότερα. Έπειτα το ξεφλούδιζαν με προσοχή, το καψάλιζαν στη φωτιά και το ίσιωναν. Μετά από λίγες μέρες ήταν έτοιμο το φλαμπουρόξυλο. Το έκοβαν στα 110 εκατοστά και στη κορυφή με ένα ισόπαχο ξύλο φτιάχναν το σταυρό, όπου στις τρεις άκρες στερέωναν τρία μήλα.
Στη μέση από το φλαμπουρόξυλο ράβονται δυο πανιά, στα χρώματα της Ελληνικής σημαίας. Την αρχή στο ράψιμο την έκανε ο μπράτιμος που ήταν ένα παλικάρι από το στενό σόι του γαμπρού. Για το ράψιμο χρησιμοποιούσαν τρία βελόνια με τρεις κλωστές, άσπρη, κόκκινη και γαλάζια. Την Ελληνική σημαία την καμουφλάριζαν με κορδέλες, φούντες, γουργουλίδια, φλουράκια και νομίσματα που τα είχαν τρυπήσει και τα στερέωναν με θηλιές από κλωστή. Την ώρα που ράβανε τον φλάμπουρα άντρες και γυναίκες τραγουδούσαν τα καθιερωμένα τραγούδια.
- ράψτι τον φλάμπουρα δασιά- τραγούδι.
Όταν τέλειωνε το ράψιμο πρώτος ο μπράτιμος κερνούσε τον φλάμπουρα, στερέωνε στο φλάμπουρα χρυσό νόμισμα καθώς ξεκινούσε το αντίστοιχο τραγούδι: κέρνα μπράτιμε κέρνα κέρνα το μπαϊράκι μ’ ένα χρυσό φλουράκι. Και το τραγούδι συνεχιζόταν αργά προσκαλώντας τον πατέρα, την μάνα, τα αδέρφια, τους θείους και τις θειάδες, τα ξαδέρφια και τους φίλους του γαμπρού που παρευρέθηκαν στο τελετουργικό του φλάμπουρα να κεράσουν με τη σειρά το νέο μπαϊράκι.
Όταν τέλειωνε και το κέρασμα του φλάμπουρα ο μπράτιμος ξεκίναγε το χορό και μετά με την πρέπουσα σειρά χόρευαν όλοι οι παρευρισκόμενοι τον φλάμπορα.
- τι καρτερείς βρε φλάμπουρα και δεν κινάς να φύγεις,
- τους συμπεθέρους καρτιρού κι του γαμπρού να αλλάξει.
- Όσου να αλλάξουν του γαμπρού, να συνταχθεί του ψίκι
- Για πάρτι μι, χουρέψτι μι κι πέστι μου τραγούδια.
0 κομεντς:
Δημοσίευση σχολίου